کد مطلب:30854 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اعتقادات

چرا از بين همهء صفات الهي به عنوان اصول دين انتخاب شده است ؟

در ميان اوصاف الهي و وصف داراي ويژگي ها و خصوصياتي است و همين سبب شده كه علماي علم عقايد آن را مستقلاً به طور مشروح مورد بحث قرار دهند, تا آن جا كه در ميان اصول دين شكل استقلالي به خود گرفته و به عنوان يك اصل از اصول پنجگانهء عقايد اسلامي معرفي شده است .

عدل الهي از يك سو با اصل ايمان به وجود خدا ارتباط دارد و از سوي ديگر با معاد و از سوي سوم با نبوت و ازديگر سو با مسائلي مانند: پاداش و جزا, جبر و تفويض , توحيد و ثنويت , فلسفهء احكام و امثال آن . لذا اعتقاد به اين اصل يا نفي آن مي تواند چهرهء تمام معارف و اعتقادات ديني را دگرگون سازد. اضافه بر اين بازتاب عدل الهي درجامعهء بشري در مسأله عدالت اجتماعي و عدالت اخلاقي و مسايل تربيتي نيز قابل انكار نيست .(1)

عدل در اصطلاح علماي عقايد, به اين معنا است كه خداوند, جهان تكوين را بر اساس عدل آفريده و قوانين ودستورها را براي انسان ها, بر اساس عدل فرستاده و حكم و قضاوت , پاداش و كيفر آن ها را نيز بر همين اساس مي دهد. بنابراين , عدل در نظام تكوين , آن خواهد بود كه هر چيز در جاي خود به كار رود, و در عالم تشريع آن است كه قوانين آن به جا, و موجب رشد و كمال و با هدف خلقت هماهنگ است و در مورد پاداش و كيفر هر كس , به نسبت كردار و رفتارش مي باشد و تبعيض و ناروايي روا نداشته است .

خلاصهء تجزيه و تحليل مفهوم سلبي عدل (ظلم ) بازگشت به صفات سلبيه خداوند مي كند كه با محاسبه , كل صفات باري تعالي , اعم از صفات ثبوتي و سلبي , به همين چند مطلب باز مي گردد. اگر بخواهيم همهء آن ها را در يك كلمه جمع كنيم و يك واژه به كار بريم , بهترين كلمه است . به نظر مي رسد تأييد و تقرير ائمه : از اين اصل به عنوان يكي از اصول معتقدات شيعه به همين خاطر باشد.(2) با توجه به مطالب ذكر شده مي توان به اهميت

پي برد و اصل را به اين معنا دانست كه صفات خدا م طلق كمالات را دارد و از هر گونه نقص پيراسته است وهيچ گونه ظلم در عالم تكوين و تشريع در مورد او متصور نيست . انكار عدالت خداوند ممكن است به انكار علم ياقدرت او منتهي شود و بر صفات ديگر خداوند تأثير بگذارد. به همين دليل عدل به عنوان يك صفت جامع كه درارتباط با صفات ديگر است , شناخته شده است . در قرآن كريم و روايات معتبر اهميت زيادي به داده شده ودر كنار توحيد ذكر شده كه روشنگر راز و رمز انتخاب عدل به عنوان يكي از اصول دين است . شيعه اصل عدل را به عنوان يكي از اصول اوليهء دين و از ضروريات مي داند و اين جمله نزد شيعه معروف بوده كه .(3)

(پـاورقي 1.آيت اللّه ناصر مكارم شيرازي , پيام قرآن , ج 4 ص 397

(پـاورقي 2.امامي و آشتياني , عقايد اسلامي , ج 1 ص 216 با تلخيص .

(پـاورقي 3.استاد شهيد مرتضي مطهري , بيست گفتار, ص 51 با تلخيص .